Rahim Ağzı Yara Tedavisi
Halk arasında rahimde yara veya rahim ağzında yara olarak bilinen”servisit” sık rastlanılan bir durumdur. Rahim ağzı yaraları genel anlamı ile cervicit (servisit) rahim ağzı dokusunun iltihabıdır. Servisit sıklıkla bir enfeksiyona bağlıdır, ancak bazen irritasyon ya da travma sonrası da ortaya çıkabilir.
Rahim Ağzı Yaralarının Belirtileri Nelerdir?
Rahim ağzı yarasının ( Servikal erezyon ) ilk belirtisi adet kanamasının bitişini takip eden dönemde ortaya çıkan vajinal akıntıdır. Diğer belirtiler arasında ara ara vajinal kanama, vajinada yanma, ilişki esnasında ağrı, ilişki sonrasında kanama, idrar yaparken yanma ve bel ağrısı bulunabilir. Hafif vakalarda herhangi bir bulgu olamayabilir ancak olay ilerledikçe kötü koku ve iltihabi bir akıntı ortaya çıkabilir.
Uzamış ve tedavi edilmemiş bir servisit mukus (serviks salgısı) yapısını kötüleştirerek spermlerin servikal kanala girişini bozabilir ve bu şekilde kısırlığa yol açabilir. Kısırlık tedavisinin ilk aşaması serviks ve vajendeki enfeksiyonların düzgün şekilde giderilmesidir. Özellikle gebe kalmadan önce rahim ağzındaki enfeksiyonun ve yaranın tedavi edilmesi tercih edilen bir durumdur.
Rahim Ağzı Yarasında Tanı Nasıl Konur ?
Rahim ağzı yarasında tanı; hastanın jinekolojik masaya yatması ve bir ışık kaynağı – spekulumla rahim ağzının muayenesi esnasında konur. Rahim ağzında kızarıklık, sarı-beyaz akıntı görülür. Bazen akıntının şekli değişerek yoğun yeşil kıvamlı olabilir ve dokunmakla kanayabilir. Erezyonda rahim ağzı öncelikle smear testi ve lezyona göre gerekli ise kolposkopi ve biyopsi ile herhangi bir patoloji olup olmadığı açısından değerlendirilmelidir. Smear testi, kolposkopi ve biyopsi sonucu normal olan hastalarda lezyona yakma – dondurma gibi tedaviler uygulanabilir.
Rahim Ağzı Yarasında Tedavi Nasıl Yapılır?
Yakma Tedavisi ( Servikal Koterizasyon )
Rahim ağzında izlenen yaralarda en sık uygulanan tedavi yöntemi koterizasyon (yara yakma) yöntemidir. Koterizasyon yani yakma işlemi rahim ağzında yara saptanan hastalara smear testi yaptıktan sonra smear sonucu normal ise yapılır.
Hastanede veya muayenehanede rahatlıkla uygulanabilen bir işlemdir.İşlem normal jinekolojik muayene masasında uygulanır ve en fazla 4-5 dakika kadar sürer. İşlem sırasında lokal veya genel anestezi uygulanmasına gerek yoktur çünkü hasta hemen hemen hiç birşey hissetmez. Hasta jinekolojik muayene masasına alındıktan sonra öncelikle normal muayene spekulumu takılarak rahim ağzı (serviks) görünür. Daha sonra koter aletinin kaleme benzer ucu ile rahim ağzına dokunularak işlem yapılır. Son olarak spekulum çıkarılır ve hasta hemen ayağa kalkarak günlük hayatına devam edebilir. İşlemden sonra ağrı veya hastanın normal hayatını etkileyen herhangi bir şikayet olmaz.
Yara yakma işleminden sonra 1 ay cinsel ilişki yasaklanır. Bu sürede sulu, beyaz veya hafif pembe kırmızı akıntı olabilir. 3 hafta kullanılmak üzere fitil ve ağızdan ilaç verilir. Ara ara lekelenmeler olabilir. Bu şikayetler bir kaç haftada geçer. 1-2 ay içerisinde yakılan yerdeki epitel hücreleri yenilenerek normal iyileşmiş görünüm alır.
Dondurma Tedavisi ( Kriyoterapi)
Kriyoterapi ya da yaygın bilinen adı ile dondurma tedavisi anormal dokuları dondurarak tahrip etmek esasına dayana bir tedavi şeklidir. Dondurma genelde 3-4 dakika kadar sürer. Ancak işlem 1-2 sefer tekrarlanacağı için yaklaşık 15 dakika kadar alır.
İşlem hasta muayene pozisyonunda jinekolojik muayene masasına yatar haldeyken yapılır. Normal muayenede olduğu gibi vajinaya spekulum yerleştirilerek serviks görünür hale getirildikten sonra işlem yapılır.
Rahim ağzında ağrı sinirleri bulunmaz ve bu bölge ağrıya duyarsızdır.Bu nedenle acı olmaz ancak rahimde adet sancısını andıran kramp tarzında kasılmalar olabilir. Bu his 1-2 dakika gibi çok kısa bir sürede kaybolur. İşlem öncesinde yada hemen sonrasında basit ağrı kesicilerin kullanılması yararlı olabilir.Çok nadiren de vajina içinde garip bir his yaşanabilir. Soğukluk olarak tanımlanabilecek olan bu etki önemsizdir ve hemen kaybolur.
İşlem hasta muayene pozisyonunda jinekolojik muayene masasına yatar haldeyken yapılır. Normal muayenede olduğu gibi vajinaya spekulum yerleştirilerek rahim ağzı görünür hale getirildikten sonra işlem yapılır.Rahim ağzında enfeksiyon varsa ve yara çok büyükse, tekrarlayan lezyonlar varsa kriyoterapi tercih edilmez.
Rahim Ağzı Yara Tedavisi
Gaziantep Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı | Op. Dr. Savaş ERDEM