Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vajinismus ülkemizin en büyük cinsel sorunlarından biridir. Her on kadından birinde görülmektedir. Hastalar genelde doktorlara çok erken dönemde başvurmazlar. Her birliktelikten sonra yaşanan hayal kırıklığı durumu daha da kötüleştirir.

Cinselliğin ülkemizde çok kolay konuşulamayan, ayıp, günah, yasak olarak kabul edilen bir konu olması hastalığın en temel nedenlerinden birini oluşturur. Cinsellik konusunda ciddi bir eğitim verilmemiş olması, ergenlik ve çocukluk döneminde konunun kapatılarak geçiştirilmesi vajinismus’a zemin hazırlar. Bilimsel açıklayıcı eğitimler yerine kulakdan dolma abartılı ilk gece hikayeleri ile cinselliğin öğrenilmesi hiç ilişkiye girmemiş genç kızların bilinçaltında cinselliği çok kötü bir deneyim olarak tanımlar.

Vajinismus Nedir?

Vajina girişi çevresindeki kasların istem dışı kasılması sonucu cinsel ilişkinin ağrılı ya da imkansız bir şekle gelmesine verilen addır.

Vajinismus; kadınların korku, kaygı ve endişelerinden dolayı cinsel ilişkiye izin vermemesi, verememesi, kadının elinde olmadan ortaya çıkan bir korunma refleksidir.

Bilinç altındaki korku ve kaygı ile kadın erkeği vajen bölgesine yanaştırmaz, kontrol dışı kasılmalar ve kitlenmeler yaşar. Bazen vajen girişine herhangi bir cismin yaklaşımıyla da bu hisler yaşanmaktadır. Bu istem dışı vajina refleksi, cinsel ilişki esnasında, tamponla, doktor muayenesi ve kendi parmağı ile bile olabilir. Oluşan kas kasılması, vajina girişini kapatarak cinsel ilişkiyi imkansız hale getirir.

Vajina girişini çevreleyen baskın kas grubu “Pubik Kaslar” ya da “Aşk Kasları” olarak adlandırılır, bunlar düz kas grubudur ve refleks olarak çalışırlar. Vajinismus’da yaşanan kasılma istem dışıdır ve asla kadının kendi kontrolünde değildir. Olayın bitmesiyle birlikte kaslar gevşeyerek eski normal durumuna geri döner. Kadınlarda vajinismus değişik formlarda görülebilir.

Bazıları sadece cinsel ilişki esnasında oluşur; ancak doktor muayenesi esnasında sorun yaşamazlar. Bazıları hiçbir nesnenin girişine izin vermezler. Bazıları ise kısmen penis girişine izin verir; ancak ilişki ağrılı olur.

Vajinismus, ilk cinsel ilişki girişimi sırasında, jinekolojik muayene sırasında ya da tampon kullanma girişimi sırasında da ortaya çıkabilmektedir. Pubik kaslar kasılarak vajinanın açılmasını engeller ve cinsel birleşmenin gerçekleşememesine neden olurlar. Kasılma oluşursa cinsel birleşme ya imkansız hale gelir ya da şiddetli acı oluşur. Genellikle vajinal bölgeye müdahale sona erdiğinde kaslar rahatlar ve normale döner.

Pubik kasların kasılması kişinin isteği dışında gerçekleşmektedir, kişi her ne kadar uyanık ta olsa durum bilinç dışı meydana gelir. Bu istem dışı kasılmaların birçok nedeni olabilmektedir; genellikle fiziksel ve duygusal faktörlerin birleşmesi sonucu oluşmaktadır. Vajinismus’un nedenlerini, sonuçlarını ve nasıl tedavi edileceğini bilmemek çiftlerin hayal kırıklıkları yaşamalarına neden olur ve her iki tarafı da psikolojik ve fiziksel olarak yıpratır.

Zamanla düzeleceğini düşünmek, zamana bırakmak veya zorlamak var olan vajinismusun şiddetini arttırmasına neden olabilir. Vajinismus olduğundan şüphe duyan çift, vakit kaybetmeden tedaviye başlamalıdır. Vajinismus hastalığı korkulacak ya da tedavi edilemeyecek bir hastalık değildir. Vajinismus tedavisinde erkek tedaviye gelmeye çekinir ve bu kadının içindeki korkuları tetikleyebilir. Erkeklere tavsiyemiz, tedavi süreci boyunca eşlerinin yanında olmaları ve onlara gereken desteği vermeleridir.

Primer Vajinismus

İlk cinsel birleşme sırasında ortaya çıkar. Eş cinsel ilişkide bulunamaz ve vajen açıklığında bir duvar hissi olduğundan bahseder. Cinsel birleşme imkânsız, fazlasıyla zordur. Primer vajinismus da cinsel birleşme olmadan devam eden evliliklerin yaygın nedenidir. Bu vajinismus olan kadınlar fitil, tampon yerleştirmede ve jinekolojik muayenede problem yaşarlar.

Sekonder Vajinismus

Daha önce normal ağrısız cinsel ilişkide bulunan bir kadının hayatının sonraki bir evresinde ağrı, kasılma, ilişkiye girmede zorluklar yaşamasıyla karşımıza gelir. Genel olarak geçici pelvik ağrı ve buna sebep olan hastalıkların sonrasında gelir. Bunlar, travma, düşük, cinsel taciz, kürtaj, ameliyat, menopoz, enfeksiyon, zor doğum gibi durumlarda başlar veya açıklanır hiçbir nedeni de olmayabilir.

Vajinismusun Görülme Sıklığı Nedir?

Ülkemizde ve diğer geleneksel kültürlerde batılı ülkelere göre daha yaygın olduğu bilinmektedir. Türkiye’de cinsel sorunları saptamak amacıyla yapılan toplumsal bir taramada, %54 kadının ilk birleşme denemesinde korku, acı hissi ve kaçınma davranışı tanımladıkları ve cinsel birleşmenin gerçekleşmediği saptanmış, bu kadınların % 17’sinin halen birleşemediği ya da birleşmede sorunlar tanımladığı tespit edilmiştir. Bu da çalışmaya katılan kadınların %10’unda vajinismus, ya da ağrılı cinsel birleşme olduğu sonucunu doğurur ki bu hiç de azımsanmayacak bir orandır.

Vajinismus Belirtileri Nelerdir?

Vajinismus belirtisi gösteren kadınlarda tüm vücutta kasılma, endişe, partneri ile ilişkiye girmekten korkma ve panik hali olur.

Vajinismus’ta başta vajina etrafında olmak üzere tüm vücutta kasılma, endişe, korku, tiksinme ve panik hali olur. Kadın bacaklarını açılmalarını engelleyecek boyutlarda sıkıca kapatır ve elleriyle eşini iter, nefes alıp vermede hızlanma, çarpıntı gibi durumlar olabilir. Kızlık zarlarının çok kalın ya da vajinalarının çok dar olduğunu düşünebilen bu kadınlar oluşan acı beklentisi sonucunda kendilerini savunma ve koruma çabası içine girerler. Doğru olan bu tanının konması için bozukluğun sürekli ya da yineleyici bir biçimde görülmesi gerekir. “Ya acırsa” diye korkup cinsel ilişkinin gerçekleşmesine izin vermemek için, istemsiz bir şekilde yani kadının kontrolü dışındaki kasılmalar bilinçdışından köken alan vajinal bir refleks olduğu kadar, ilkel ve bedensel bir korku refleksidir. Bu refleks penisin veya başka bir cismin, tampon, doktor parmağı, hatta danışanın kendi parmağının bile vajinaya yaklaşması veya eşin cinsel ilişki için pozisyon alması sonucu tetiklenebilmektedir.

Vajina girişi, hastanın yanlış algısına göre; kasılmalar nedeniyle daralmakta ve birleşmeyi hemen hemen imkânsız hale getirmektedir. Cinsel ilişki anında kadın panik atak benzeri bir durum yaşar. Eşini iter, endişe, korku ve kaygı içindedir.

Vajinismus Nedenleri Nelerdir?

Vajinismus farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Vajinismus nasıl ortaya çıkarsa çıksın tedavisi %100 mümkün olan bir durumdur.

Neden bazı kadınların bedenleri bu şekilde bir tepki vermektedir? “Bu duruma ne neden olmaktadır?” İşte bu soruların yanıtı; cinselliğe ilişkin bedenden ve zihinden gelen birçok sağlıksız mesajın pubik kas grubu (Aşk Kasları) tarafından alınıp refleks kasılmalarla sonuçlanmasında gizlidir. Bu mesajlar kadından kadına değişiklik gösterdiğinden dolayı tedavi sürecinde dikkate alınmalıdır.

Vajinismusa Yol Açan Psikolojik Nedenler

Bilinmeyenden Korkma

Birçok kadın kendi cinsel organının yapısı ve yeri hakkında yeterli bilgiye sahip değildir. Sık rastlanan endişeler vajinanın nerede olduğunun bilinmemesinden kaynaklanır; “Vajina sonsuzdur!”, “Tüm vücut boyunca vajina devam eder!”, “Vajina içinde bir şeyler kaybolabilir!”, “Benim vajina deliğim yok!”, “Eşim ya yanlış deliğe girmeye çalışırsa!”, “Cinsel birleşmenin nasıl bir şey olduğunu bilmiyorum!”, “Cinsel ilişkiye girersem vücudum parçalanabilir!”, “Penis vajinama girerse orada sıkışıp kalır ve hastanede doktorlar levye ile ayırmak zorunda kalabilir!”, “Cinsel ilişkiye girersem çok kanamam olur ve hastaneye zor yetiştirirler!”, “Vajina sterildir ve içine kirli hiçbir şey giremez!”, “Benim vajinam asla bir erkeğin penisi için uygun değil!”, “Vajinam açık bir yara gibidir!”, “Cinsel ilişkiye girmek vajinamda yaralanmaya yol açabilir!”, “Kana bakmaya dayanamıyorum! vb. hatalı ve yanlış düşünceler kadınlarda vajinismusa yol açabiliyor.

Ağrı ve Acı Korkusu

Vajinismuslu kadınlar için cinsel birleşme her zaman ağrıyı çağrıştırır. Bu ağrı, ilk deneyimde yaşadığı gibi gerçek bir ağrı olabileceği gibi daha önce yaşamadığı hayali bir ağrı algısı da olabilir. Bu algı, sempatik sinir sistemine gönderdiği sinyallerle koruma mekanizması olarak aşk kaslarının kasılmasına sebep olur. Yapısal olarak bu kasılma vajinanın çapını daraltarak cinsel birleşmenin ağrılı olmasına ve dolayısıyla da vajinismusa neden olabilir.

Kızlık Zarını Yitirme Korkusu

Çocukluğundan itibaren kızlık zarını özenle koruması öğretilmiş bir kadın, evlendiği zaman bile, bilinçdışı olarak, sahip olduğu bu değerli şeyi kaybetmek istemeyebilir. Çünkü kızlık zarının korunması fikrinin yaşattığı ve şartlandırdığı gerginlik içinde olan bu kadınlar için cinsel ilişki; saflığın, masumiyetin ve temizliğin kaybedilmesidir. Ergenlik ve daha sonra devam eden süreçte kız çocuklarına anneleri bizim toplumumuzda hep aynı şeyi öğütler: “Evleneceğin güne kadar erkeklere dikkat et, erkeklerden uzak dur, kendini koru.” “Erkekler sana zarar verir.” “Cinsellikle aranda hep mesafe olsun.” Sonra bunları yapmayanların başına gelen korkunç hikâye ve örnekleri bize anlatarak inandırıcılıklarını daha da arttırır.

Cinsel Mitler, Cinsel Tabular, Yanlış Bilgiler ve Hurafeler

Vajinismuslu kadınlarda penisin vajinaya giremeyecek kadar büyük olduğu inancı, cinsel birleşmenin çok zor olacağı, çok acı vereceği, büyük oranda kanamaya ve hatta ölüme yol açabileceği düşüncesi oldukça yaygındır. Hatta bir kısım hasta, sadece kendilerinin başka kadınlardan farklı olarak, küçük bir vajinaya sahip olduğuna inanır. Mastürbasyonu ve kadının kendi bedenini tanımasını engelleyen, cinsel duyguların ifadesini ayıp sayan, cinselliğin erkeğin istediği ve kadınların zorla katlanması gerektiğini telkin eden cinsel tabular ve hurafeler vajinismusun gelişiminde önemli bir yer tutar.

Olumsuz Dinsel Ve Ahlaki Şartlanma

Eşinin ve kızlarının cinsellikle ilgilenmemesini, konuşmamasını ve yüksek ahlaki bir düzey tutturmasını isteyen, cinsel ahlak saplantılı bir baba ve onun bu isteklerini tartışmasız yerine getirmek zorunda kalan ve kızlarını babanın isteklerine uymaya zorlayan bir anneye sahip olan vajinismuslu kadınlarda olumsuz dinsel ve ahlaki şartlanma sıkça görülür.

Cinselliği Değersizleştiren ve Aşağılayan Bir Aile

Bizim kültürümüzde aile içinde cinsellik çok fazla konuşulmaz. Cinsel çağrışımlarda bulunan sahnelerin televizyonda çıkması durumunda hemen kanal değiştirilir veya kapatılır. Kendi cinsel yaşamları tatmin edici olmayan annenin ve babanın birbirlerine çocuklarının yanında dokunmaktan kaçındığı ve sevgilerini yeterince ifade etmedikleri, sıklıkla cinselliği değersizleştirdikleri ve aşağıladıkları gözlenmiştir. Ayıp, yasak, günah kavramlarının yoğun olduğu ailelerde yetişmiş, cinsellikten uzak ve cinsellik karşıtı kimlikleri olan vajinismuslu kadınlar; evliliğin gerektirdiği yakınlığı göstermezler ve cinsel yaşamla yüz yüze geldiklerinde kriz yaşarlar.

Zayıf ve Güçsüz Anne

Şiddet uygulayan, anneyi cinsel bir obje olarak görüp sürekli cinsel ilişki için zorlayan babaları olan vajinismuslu kadınlarda, aynı zamanda cinsel kimlik karmaşası gözlenebilir. Çünkü kocasından dayak yiyen ya da kızını baba dayağından koruyamayan anne, zayıf bir kadın modeli oluşturur. Vajinismuslu kadınlarda bilinçdışı olarak baba yerine konulan kocanın şiddet uygulayan ve cinsel ilişkiye zorlayan bir kişi olarak algılanması, kendisini annenin yerine koyarak var olmak ve erkek egemen bir topluma başkaldırmak için cinsel ilişkiyi reddetmesi oldukça sık görülen bir durumdur.

Baskıcı, Sert ve Otoriter Baba

Vajinismuslu kadınların genellikle antisosyal ve takıntılı, kişilik yapısındaki baskıcı ve otoriter bir babaya sahip olduğunu, babanın otorite figürü olduğu bir evde büyüdüklerini ve sürekli fiziksel-sözel şiddet gördükleri saptanmıştır. Ayrıca vajinismuslu kadınların çocukluk hatıralarında anneye sevgi göstermeyen, onu cinsel bir obje olarak görüp, sürekli cinsel ilişki için zorlayan, otorite saplantısı olan, baskın olmak için ceza uygulayan, alkolik, psikopat ve şiddet uygulayan bir baba tarifi de dikkat çekmiştir.

Pasif ve Bağımlı Eş

Vajinismuslu kadınların eşlerinin, cinsel deneyimleri az veya evlilik öncesi başka kadınlarla cinsel deneyimi oldukça sınırlı, pasif, bağımlı, aşırı düşünceli, cinsel anlamda girişken olmayan, kolay vazgeçen ve eşleriyle bilinçdışı bir anlaşma içinde cinsel birleşmeden kaçınan kişiler olduğu araştırmalarda belirtilmektedir. Çünkü vajinismuslu bir kadını seçen erkekle, pasif, bağımlı bir eş seçen kadının oluşturduğu ikilide eşlerin her biri diğerindeki saldırganlıktan korkar ve cinsel birleşmeden kaçınılır ve birleşme sürekli ertelenir. Yani bir kaçınma ve erteleme durumu başlar.

Cinsel Şiddet ve Taciz

Vajinismuslu kadınlarda belli oranda cinsel şiddet, tecavüz, ensest deneyimi veya tacize maruz kalma öyküsü saptanmıştır. Ayrıca birçok kadın geçmişlerindeki cinsel şiddetin vajinismusa neden olduğunun da farkındadır.

Cinsel Organlardan İğrenme Veya Hoşlanmama

Vajinismuslu kadınlar genellikle kendi cinsel organlarına bakamazlar, dokunamazlar. Utanç, iğrenme ve hoşlanmama duygularını taşırlar. Bu duyguları ve yanlış bilgileri de cinselliği kötü bir şey olarak algılayan annelerini modelleyerek öğrenmiş olabilirler.

İstemeden Zorla Evlendirilme, Eşini Sevmeme, Eşle Uyumsuzluk ve İletişim Sorunları

Bu durumda bilinç dışı olarak cinsel birleşmeden kaçınma davranışı ortaya çıkabilir. Eşler arasındaki güncel sorunlar anlaşmazlıklar, çatışmalar, uyuşmazlıklar başta vajinismus olmak üzere birçok cinsel sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

Gebelik Korkusu

Vajinismuslu kadınlarda gebelik korkusu sıklıkla cinsel birleşme korkusu gibi bebeğin vajinadan geçerken kendilerine zarar vereceği inancına dayanmaktadır. Doğum yapmaktan korkan kadın cinsel ilişki sırasında hamile kalma korkusu nedeni ile istem dışı kasılabilir.

Aşırı Koruyucu Bir Aile İse

Çocukların sağlıklı bir şekilde hayat ile mücadele etmesini zorluklara göğüs germesini, korkularıyla baş edebilmesini engelleyen bir faktör olarak karşımıza çıkar. Özellikle vücudu ve onun işlevlerini keşfetmede, acının hayatın engellenemez bir parçası olduğunun, çözüm için gerekli olabilecek anlaşmazlıkların çözülmesi için gösterilecek çabaların öğrenilmesinde, kendini anlama yetisinin gelişmesinde, yapılan yanlışlardan ders çıkarma konusunda ve son olarak sınırların belirlenmesinde, sorumlulukların öğrenilmesinde eksiklikler ortaya çıkar.

Vajinismusa çok nadiren tıbbi nedenler yol açabilir. Bu yüzden tedavi öncesi mutlaka jinekolojik muayene ile tıbbi bir neden olmadığı netleştirilmelidir. Organik nedenli vajinismus oranı yaklaşık %10 dur.

Vajinismus sorunu psikolojik nedenler bağlıyken, fiziksel sebeplere bağlı olarak da cinsel ilişkiye girememe sorunu ortaya çıkabilir. Fiziksel sebepler doğuştan veya sonradan kazanılmış olabilir.

Cinsel ilişkiye giremeyen hastaların öncelikle iyi bir jinekolojik değerlendirmeden geçmelidirler. Böylece sorunun; vajinismus hastalığındaki gibi psikolojik mi, yoksa başka fiziksel (yapısal) sebeplere mi bağlı olduğunu ortaya çıkartılabilecektir.

Doğuştan Gelen Fiziksel Nedenler

• Kızlık Zarı Problemleri

Kızlık zarının doğuştan gelen anormallikleri sık görülen fiziksel sebepler arasındadır; hem cinsel ilişkiye girememe hem de ağrılı ilişki nedenidir.

Kızlık zarına bağlı olarak cinsel ilişkiye girememe nedenleri:

• Kızlık zarının sert ve fibrotik olması (rigid himen).
• Kızlık zarının doğuştan gelen diğer anormallikleri (ara bölmeli, yarımay, yüksek kenarlı, elek şeklinde olması vs).

Cinsel ilişkiye girememe problemi yaşayanlarda yapılan jinekolojik muayenelerde kızlık zarı ile ilgili doğuştan gelen anatomik (fiziksel) bir engel varsa, bu durumda yapılan basit bir cerrahi işlemle sorun ortadan kalkmaktadır.

• Vajina Problemleri

Vajina problemleri nadir görülen fiziksel sebepler arasındadır ve cinsel ilişkiye girememe sorununa yol açar. Vajina ile ilgili cinsel ilişkiye girememe sorunu üreten durumlar:

• Kısa ve kör vajina (Müllerian agenezi).
• Vajina duvarında septum (perde) yer almaktadır.

“Müllerian agenezi” adı altında toplanan vajinanın bir takım doğuştan gelen (konjenital) anormallikleri oldukça nadirdir ve bir takım ameliyatlar ile düzeltilebilmektedir.

Vajinismus Sadece Kadının Sorunu mudur?

Cinsel işlev bozukluğunu çiftin sorunu olarak ele almak ve partneri de buna ikna ederek tedaviye aktif katılımını sağlamak kuşkusuz çok önemlidir. Erkekler vajinismusu bir hastalık olarak kabullenmedikleri, belki de doğru bilgiye ulaşamadıkları için durumu istenmeme ve reddedilme olarak algılayıp, kırgınlık ya da öfke duyabilirler.

Vajinismusun Erkekleri Nasıldır?

Vajinismus hastalarının eşlerinde büyük çoğunluk duyarlı, hassas bir kişilik yapısına sahiptir. Erkekler eşinin Vajinismus rahatsızlığına karşı gösterdikleri tepkiler değişkendir. Çoğu ona acı çektirmek, rahatsızlık vermek istemediği için uzak durur. Cinsel ilişkini, cinsel birleşme ile sonlanmaması eşte hayal kırıklığı, moral bozukluğu, bazen de reddedilme algısı, geliştirir. Çoğu Vajinismus erkeğinde bu rahatsızlığa tepki olarak sekendor ereksiyon problemi ve erken boşalma gelişir. Bu problemeler Vajinismus süresi uzadıkça ortaya çıkar.

Vajinismus Olup Olmadığımı Nasıl Anlarım?

Vajinismus muyum? sorusunu yanıtlamak için kasılma, korku, eşini itme gibi bu şüpheyi yaratabilecek durumların kişide görülüp görülmediğine bakılmalıdır.

İlk gece, ilk cinsel ilişki esnasında bacaklarda kasılmalar, eşini itme, bacaklarını kapatma bazen ağlama krizleri, hızlı ve sık soluk alıp verme ile kendini gösteren vajinismus sorunu yaşayan kadınlar ve eşleri uzun bir süre başlarına gelenin ne olduğunu anlayamazlar. Bunun zamanla geçecek geçici bir durum olduğunu düşünürler. Genellikle düğün sonrası ilk cinsel birleşme, yorgunluk, stres, adet görme nedeniyle geciktirilir.

Kadının korkusu giderek artar, sürekli bir erteleme davranışı içine girilir. Özellikle balayında başıma bir şey gelirse, çok kanamam olursa, kilitlenirsem yakınlarda hastane var mı? diye düşünceler oluşur. Otelde kalınıyorsa burada rezil olmayayım evimize gidince yaparız kararı alınır. Eve dönülünce ise erteleme ve kaçınma davranışı devam eder, düzenimiz otursun!, hafta sonu yapalım!, bayramdan sonra deneyelim! tatile gidip gelelim vs…

Bu arada kadın bende bir sorun var, vajinamda bir anormallik olabilir, benim vajinam küçük, bende cinsel isteksizlik var gibi düşünceler içine girer. Vajinismus sorunu yaşayan çiftlerde bir süre sonra erkeklerde de cinsel sorunlar başlar. Daha önceleri bir sorunu olmayan erkekte de cinsel isteksizlik, ereksiyon sorunları ortaya çıkabilir.

Genelde bu çiftler yanlış bilgilerle daha da çıkmaza girerler. Hipnoz tedavileri, 15 dk ‘da tedavi, 3 günde vajinismusa son şeklindeki hatalı ve yanlış söylemler hastaların uzun süre doğru tedaviyi almalarını engeller.

Başarısız tedavi girişimleri ile umutlarını iyice kaybederler. Vajinismus bizim kültürel hastalığımızdır, tedavisi bireysel olarak herkes için farklı süre ve yöntemler kullanılarak yapılır. Yeni evli bir çift ilk bir ay cinsel birleşme denemelerinde başarısız oluyorsa mutlaka bu konuda deneyimli bir doktora başvurmalıdır.

Vajinismus Tanısı Nasıl Konur?

Vajinismus tanısı basit bir jinekolojik değerlendirme ile konulabilmektir. Vajinismus tedavisi için vajinismus tanısının kesin bir şekilde konulması gerekmektedir.

Vajinismus Tedavisinde İlk Değerlendirme

Vajinismus tedavisinde ilk değerlendirme yapılabilmesi açısından öncelikle çiftin çok iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekir.

Vajinismus tedavisinde izlenecek yol haritasının seçilebilmesi açısından öncelikle çiftin çok iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekir. Değerlendirme, bütüncül bir yaklaşım gerektirir. Vajinismuslu çiftin kişilik analizleri, iletişim düzeyleri, cinsellikle ilgili düşünceleri, evlilik ilişkileri, duygusal çatışmaları veya uyumları da bu değerlendirme de önemlidir. İlk gece ilk cinsel ilişki ile ilgili yanlış düşüncelerin, inançların değiştirilmesiyle başlanır. Bu yanlış inançlar genelde şu şekildedir:

• İlk cinsel ilişki sırasında acı çekilir.
• Kızlık zarının yırtılması ile kanama olur. Bazı kadınlar hastanelik olur, dikiş atılır.
• İlk geceden sonra yürümek, hareket etmek hatta üstüne oturmak dahi çok zordur.
• Vajina çok küçük, penis büyüktür. Bu yüzden giriş sırasında mutlaka bir problem olmalıdır.
• Cinsel ilişki sırasında kilitlenip, birbirlerinden ayrılamayanlar vardır.

Tüm bu düşüncelerin yanlış oldukları hastanın/çiftin eğitim düzeyine göre açıklanır ve yanlış bilgilerin yerine doğru bilgilendirme yapılır. Tedavinin temel felsefesi ‘hastalık yoktur, hasta vardır’ bu yüzden her tedavi aslında çiftin ihtiyaçlarına yönelik olmalıdır.

Vajinismus Tedavi Süresi Ne Kadardır?

Vajinismus tedavi süresi ortalama 3 ila 5 gün sürer. Tedavi süresi hastanın motivasyonuna ve vajinismus seviyesine göre değişiklik gösterebilir. Vajinismus %100 tedavisi olan bir durumdur. Tedavi mutlaka çifte özel ve bilimsel yöntemlerle yapılmalıdır.

Vajinismus Hastasında Jinekolojik Muayene Nasıl Yapılır?

Vajinismus hastalarında genelde jinekolojik muayene gözle yapılan ağrısız acısız bir muayenedir. Kızlık zarı yapısına ve vajinismus derecesi önemlidir. Spekulum muayenesi, vajinal ultrason incelemesi yapılmaz. Vajinismus olan hastalarda Vajinismus tedavisinde yol almadan muayene için zorlanmamalı. Aksi taktirde vajinismus tedavisini de güçleştirir.

Vajinismus Tedavi Süreci

Vajinismus tedavi sürecinde izlenecek adımlar ve önemli noktalar aşağıdaki gibidir:

• Tedavi süresince çifte belli bir aşamaya gelene kadar cinsel birleşmeyi denemek yasaklanır. Nedeni ise çiftin vajinanın kasılması engellenmeden yapacakları cinsel girişimleri büyük bir olasılıkla yine başarısızlıkla sonuçlanacak ve bu da çiftin tedaviye olan motivasyonların azalmasına ve hayal kırıklığına yol açar
• Kadının kendi bedenini tanıma egzersizleri verilir.
• Derin gevşeme teknikleri öğretilir.
• PC kasları dediğimiz pelvik kaslarını kontrol etmelerini sağlayacak olan ve bilinçaltı kayıtlarda değişime yol açacak olan “Kegel Egzersizleri” ve “Ters Kegel Egzersizleri “ yaptırılır.
• Hastanın isteğine göre parmak ya da dilatör egzersizlerine geçilir. Tüm vajinismus hastaları parmak egzersizlerinden çok korkar ve kaçınır. Parmak egzersizi olmayan bir tedavi arayışına girer. Bunlarda dilatör egzersizleri yaptırılabilir. Genellikle tedavinin ilk birkaç seansı sonrasında kendiliğinden kaybolur.
• Vajinismus tedavisinde en önemli faktörlerden birisi ev ödevleridir. Ev ödevlerinin eksiksiz yapılması tedavi başarısını çok etkiler.

Vajinismus Tedavi Yöntemleri

Vajinismus %100 tedavi edilebilen, yardım alınmazsa sonsuza kadar devam edebilen bir hastalıktır. Vajinismus tedavisinde ana prensip istemsiz kasları, pelvik kasları yönetebilmek ve hastanın gevşemeyi öğrenmesidir.

Kegel egzersizi;

Pelvik tabanda yerleşen mesane, rahim, bağırsakları destekleyen, üretra, vajen ve anüsü çevreleyen pelvik kasları çalıştırma egzersizidir. Kegel egzersizi ileri yaşlarda idrar kaçırma, rahim, mesane sarkması gibi rahatsızlıkların tedavisinde, doğum sonrası pelvik yapıların eski haline gelmesi için ve vajinismus tedavi sürecinde kullanılmaktadır. Kegel egzersizinde idrarınızı yaparken durdurmak istediğinizde yaptığımız gibi pelvik kasları 5 saniye kasıp 5 saniye bırakma şeklinde yapılır. Vajinismus tedavisinde günde ortalama 100 kere, pelvik organ sarkmalarında ise en az 200 kere yapılmalıdır.

Kegel egzersizi idrar hissimiz yok iken günün herhangi bir saatinde oturarak, yatarak veya ayakta yapılabilir. Doğru kası çalıştırıp çalıştırmadığınızı anlamak için iki üç günde bir idrarınızı yaparken deneyip idrarınızı 5 saniye tam durdurabiliyor musunuz diye bakabilirsiniz.

Derin gevşeme egzersizleri;

Vajinismus hastalığı çiftin evlendikleri anda başlayan ve çift üzerinde kronik bir stres kaynağıdır. Hasta ve eşi Vajinismus tedavisini erteledikçe üzerlerindeki bu stres giderek artar. Zamanla her ikisinin de farklı cinsel problemleri, depresyon ve aile içi çatışmaları beraberinde getirir. Tedavi yöntemlerinin başında gevşeme egzersizleri vardır. Meditasyon, self hipnoz, nefes egzersizleri bunlardan bazılarıdır. Önerimiz gevşeme egzersizini çiftin ikisinin de yapmasıdır. Böylelikle Vajinismus tedavisi egzersizlerine başlarken daha rahat olmalarını sağlar. En hızlı öğrenilecek olan egzersiz diyafram nefesidir.

Hasta kasları kullanmayı ve gevşemeyi öğrendikten sonra aşama aşama tolere edebildiği, çapları değişken dilatör veya kendi parmağını dokundurarak egzersize başlayabilir. Hiçbir zaman vajinismus tedavisinde hastanın zorlandığı yöntemde ısrar ederek devam etmemek gerekir.

Kegel ve gevşeme yöntemlerini öğrenen hastada sonraki yöntem hastanın tolere edebildiği, kolay yapabildiği bir program hazırlanarak gidilir. Genelde vajinismus derecesi 1, 2 ve 3 olan hastalarda parmak egzersizi veya çapları artan dilatör uygulamak özellikle bir uzman eşliğinde yapıldığında çok kolay tolere edilir ve hastada çoğu zaman 1 ve 2 seansta vajinismus hastalığından kurtulur. Fakat 4 ve 5. derecede vajinismus olan hastalarda bu yöntemlerde ısrarcı olmamak, hasta ile tolere edebileceği farklı yönteme geçmek gerekir.

Bu tür egzersizler de yapılan hata hasta kendisine daha dokunmazken yapması gerekenler anlatılıp ev ödevleri şeklinde gidilmesidir. Vajinismus hastası evde tek başına kaldığında korku ve kaygılarını azaltmazsa ilerlemede kaydedemez. Vajinismus tedavisinde dikkat edeceğimiz nokta hastalığı tedavi etmek değil, hastayı tedavi etmektir. Her hasta içinde farklı korkular barındırır, eşiyle ilişki dinamiği farklıdır, yapabildikleri farklıdır.

Vajinismus Tedavisinde Ağrı Olur mu?

Vajinismus hastaları tedavi sürecinde herhangi bir ağrı veya acı hissetmezler ve 5-7 gün gibi kısa sürede tedavi olma ihtimalleri oldukça yüksektir.

Vajinismus hastalarının tamamı aslında tedavi sürecinde herhangi bir ağrı veya acı hissedeceklerini düşündükleri için tedavi olmaktan kaçınır. Vajinismuslu kadın cinsel ilişkiyi zaten acı hissedilerek yapılan bir şey gibi görmektedir. Bu nedenle tedavisinin de acı ve ağrı hissedilerek yapılacağını düşünmektedir.

Herhangi bir ağrı ya da acı hissetmezsiniz. Vajinismuslu kadınlar, vajinismus tedavisi için eşlerinin de desteği almalarına rağmen sırf acı veya ağrı hissedeceklerini düşündüklerinden vajinismus tedavisini ertelemektedirler.

Tıbbi yöntemlerin uygulandığı teknikler ile ağrısız ve acısız bir vajinismus tedavi süreci vardır.Tedavi süresi her hasta için değişkendir. Hastayı görüp değerlendirmeden süreye dair konuşmalar yapmak doğru değildir. Her hasta kendine özel sürede iyileşir. Ortalama tedavi süresi 5-7 gündür. Vajinismus tedavisi; bilimsel yöntemler ile kısa sürede, ağrısız ve acısız bir şekilde % 100 yapılmaktadır.

Vajinismus Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Vajinismus tedavisinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Terapi sürecinde çiftlerin bu noktalara önem verilmesi tedaviyi başarıya ulaştırır.

Terapi programı duygusal ve fiziksel teknikler içermektedir. Çiftin terapi sürecine birlikte katılmaları daha iyi sonuçlar verecektir. Vajinismus tedavisi doğru bilgi ve teknik gerektiren bir süreç olduğu için yapılacak plan nitelikli bir cinsel terapist tarafından takip edilmelidir. Vajinismus tedavisini uygulayacak kişinin vajinismus konusunda kesinlikle eğitimli ve deneyim olması için koşuldur. Çünkü bilgisiz ve körlemesine yapılan ve sonucu başarısızlık veya vajinismusun tekrar ortaya çıkmasına neden olan tedaviler vajinismus çiftlerine maddi ve manevi zarar verir. Vajinismus tedavisi yapacak kişinin kadın genital bölge anatomisine hakim olması tedavi başarısını arttırır. Vajinal bölgedeki değişimler veya beklenmedik durumlarda doğru yaklaşım ve yorumlama yeteneği tedavide çok önemlidir.

Terapi planına uyulduğu takdirde, umulduğundan daha hızlı ve kesin bir iyileşme elde edilecektir. Ancak, kadının bu tedavi planına sadık olması ve sabırla uygulaması gerekmektedir. Çok ama çok düşük bir oranda olsa da vajinismusun fiziksel bir nedeni olabilir. Tedaviye başlamadan önce mutlaka kadın doğum uzmanı tarafından yapılacak yüzeysel jinekolojik muayene şarttır.

Vajinismusu mekanik olarak çözmek yetmez. Çifte sağlıklı ve mutlu bir cinsel hayat sunmak için tedavide iki aşama izlenir. 1. aşamada cinsel birleşmenin olması hedeflenir, 2. aşamada ise cinsel ilişkiden zevk alma ve orgazm olma teknikleri öğretilir.

Vajinismus tedavisindeki en önemli faktör güvendir. Sebebi ne olursa vajinismusun tedavisi % 100 mümkündür. Cinsel hayatın penis-vajina birlikteliğini içermemesi, sağlıklı olmaması kişinin ruh sağlığını bozar, günlük hayatını ve tüm ilişkilerini olumsuz etkiler. Aldatma, duygusal ve fiziksel şiddet, saygısız davranışlar, duygusal tatminde azalma, herkesin rahatça girdiği cinsel ilişkiye “biz neden yapamıyoruz? veya neden biz?” şeklindeki suçluluk, eksiklik hissi, utanç duyma, kendinden nefret etme, hayal kırıklığı, bunaltı, sıkıntı, umutsuzluk, çaresizlik, gibi durumlar da vajinismustan kaynaklanabilir. Bunalım ve sıkıntıya düşen çift kendilerine ve birbirlerine güvenlerini yitirebilir. Bu nedenle vajinismus tedavisindeki en önemli faktör çiftin kendilerine, cinsel terapistlerine ve uygulanan tedavi yöntemlerine karşı hissettikleri güvendir.

Vajinismus hastası ve hekim arasında karşılıklı güven ve sempati çok önemlidir. Çünkü hasta ve hekim aynı yöne kürek çekerken buna ihtiyaç duyulur. Doktoruna güvenemeyen veya doktorundan hoşlanmayan bir kadın tedavide başarısız olur.

Vajinismus Tedavisinde Erkek Terapist mi, Kadın Cinsel Terapist mi?

Son yıllarda pek çok bayan jinekolojik muayene ve tedavileri için erkek jinekologları tercih etmektedir. Bu konuda ilginç olarak bazı hastalar tarafından erkek jinekologların bayan meslektaşlarına göre daha hassas, duyarlı ve titiz olduklarını ifade etmektedirler. Erkek bir vajinismus terapisti ile cinsel terapiye başlamak ise ilk başta biraz daha zor gibi görünse de bu sıkıntılar birkaç seansta aşıldıktan ve güven ortamı kurulduktan sonra tedavinin ilerleyişi hızlı olmaktadır. Burada önemli olan cinsel terapistin cinsiyetinden çok uyguladığı yöntemler, bilgi ve tecrübesidir.

Kliniğimizdeki vajinismus tedavilerinde hastalarımız seçim yapma özgürlüğüne sahiptir. İlk görüşmeleri çift ile kendim yapmaktayım; egzersiz uygulamalarında ise çiftin isteğine bağlı olarak aile danışmanı bayan asistanımız destek olmaktadır.

Bekarlarda Vajinismus Tedavisi

Bekarlıkta cinsellikle ilgili eksik, yanlış ve abartılı bilgiler, geçmiş dönemlerde yaşanan ve bilinçaltında yer eden olumsuz cinsel travmalar vajinismus probleminin en sık sebeplerindendir. Çoğu zaman ise bu sorunu yaşayan bekar kişiler nedeni tam olarak bilememekte ve bu sorunun kendilerinde var olmasına anlam verememektedir.

Vajinismus sorunu yaşayıp ve bu amaçla tedavi olmak isteyen bekar hastalarımızın da tedavisini kliniğimizde gerçekleştirmekteyiz. Tedavilere partner (eş) katılım şartı da yoktur. Bekar ve vajinismus sorunu yaşayan kadınlarda öncelikle jinekolojik bir değerlendirme şarttır. Yapılan basit bir jinekolojik değerlendirme sonrasında problemin yapısal mı yoksa psikolojik mi olduğu anlaşılacaktır.

Vajinismus Tedavisinde Yeri Olmayan Uygulamalar:

Kızlık zarının ameliyatla alınması: Ne yazıktır ki pek çok jinekolog vajinismus hastalarına bu öneride bulunuyor. Vajinismusta böyle bir cerrahi müdahale sorunu çözmez.

Anestezi altında cinsel birleşme: Tıp etiğine, ahlaka uymayan bir yöntemdir. Asla vajinismus sorununu çözmez. Bu yapılsa bile, anestezinin etkisi geçince hasta aynı vajinismus tablosuna geri döner.

Lokal anestezik kremler: Faydasızdır, üstelik vajinal bölgede ciddi yanma hissi ve tahrişlere neden olur.

Kas gevşetici ilaçlar: Faydasızdır. Sadece uykunuzu getirir.

Sıcak su banyosu, ağrı kesici ilaçlar: Faydasızdır.

Vajinaya botoks uygulanması: Botoks vajina kaslarını felç eder. Vajinismuslu kadının vajinismus olma nedeni aynı şiddette devam eder. Botoksun etkisi geçtiğinde vajinismus tekrar ortaya çıkar.

Perineal Sinir Blokajı: Vajinal bölge sinirlerine anestezik madde vererek bloke eder. Vajina kaslarında fonksiyon ve his kaybına neden olur. Aynen botoksta olduğu gibi etkisi geçince vajinismus tablosu geri gelir.

Muayenehanede gerdek: İnsan haklarına ve hasta mahremiyetine aykırı utanç verici bir durumdur.

Kişiye ve çiftlere özel tedavilerimiz için vajinismus kliniğimize başvurabilirsiniz. Gaziantep vajinismus doktoru Jinekolog Op. Dr. Savaş Erdem

Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gaziantep Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı | Op. Dr. Savaş ERDEM